Hilketako ongizateari buruzko irizpen berria
Duela gutxi, EFSAk txosten bat argitaratu du. Bertan, hilketan ardien eta ahuntzen ongizateari buruzko ebaluazioa egin du.
Irizpen zientifiko horren xedea da EFSAren emaitzak eguneratzea eta Europako Batzordeari sakrifizioa ez den beste helburu batzuetarako hilketaren testuinguruan animalien ongizateari buruzko oinarri zientifiko bat ematea.
Argitalpen zientifiko berrienak berrikusteko eskatu zitzaion EFSAri, helburu hauekin:
- Ustiategian hilketa egitean instalazioei, ekipoei eta langileei dagozkien arriskuak identifikatzea.
- Ondorioak ebaluatzeko irizpide kualitatiboak edo neurgarriak zehaztea.
- Prebentzio-neurriak eta neurri zuzentzaileak ematea, egiturazkoak zein kudeaketakoak, detektatutako arriskuei aurre egiteko.
- Animalia-mota edo -espezieekin lotutako arrisku espezifikoak adieraztea.
Europako Batzordeak eskatu zuen txostenean sartzeko animalia indibidual ez-produktiboen, zaurituen edo gaixo terminalen ustiategiko hilketa, eta eskala handiko hilketa, gaixotasunak kontrolatzeko osasun-hutsuneak daudenean eta beste egoera batzuetarako, hala nola ingurumen-kutsadurarako eta hondamendien kudeaketarako.
Ondorio orokorrak
- Ardiak eta ahuntzak kargatzen eta lekualdatzen direnean eta hilketa egiteko eusten zaienean, ardiek eta ahuntzek ondorio kaltegarriak jasaten dituzte euren ongizatean.
- Hilketa-metodoa aplikatzen den bitartean, oraindik kontziente dauden ardi eta ahuntzek mina eta beldurra izango dute, hilketa-prozesua bera dela eta.
- Zenbait arrisku lekualdatzean eta manipulazioan soilik ager daitezke, baina arrisku horiek ongizatean dituzten ondorioek hilketa-prozesuan iraun dezakete, animalia konorterik gabe geratu arte (adibidez, manipulazio desegoki baten ondoriozko lesioak).
- Ustiategian animaliak hiltzeko prozesuan zehar, identifikatutako arrisku gehienak lotuta dauden langileen ezagutza espezifiko eta prestakuntzarik ezarekin, baita gaizki diseinatuta edo eraikita dauden instalazioen diseinu desegokiarekin ere. Ustiategiaren hilketan esku hartzen duten langileen gaitasunik eta/edo prestakuntzarik eza ongizatearen arloko arazo larria da.
Gomendio orokorrak
- Ustiategia eta manipulatzeko instalazioak diseinatu, eraiki eta mantentzeko, oinarri gisa hartu behar da ardi eta ahuntzek beren inguruaz gabetzeko duten modua ulertzea eta ongizaterako eskakizunak asetzea, saihesteko animalien mugimendua murrizten dela, manipulazioagatik estresa jasaten dutela eta ustiategian hil aurretik lesioak pairatzen dituztela.
- Hilketa-prozesu guztiak prestatuta eta gaituta dauden langileek egin beharko dituzte. Langileek prestakuntza jaso izan behar dute espezie bakoitzaren jarrera espezifikoa ondo ulertzeko eta fase guztietan horren arabera jarduteko.
- Ardi eta ahuntzen ongizatea hilketa-prozesuaren fase bakoitzean ebaluatu behar da, arriskuak prebenitu eta zuzentzeko eta horiek ongizatean duten eraginak murrizteko.
- Animalia bat hiltzeko unean arrisku bat detektatzen bada, berehala zuzendu eta prebenitu beharko da, gainerako animaliek jasatea saihesteko.
- Ustiategiek lanerako prozedura arautuak (LPA) izan beharko dute, animalien ongizaterako arriskuak eta ondorioak identifikatzea eta prebentzio-neurri eta neurri zuzentzaileak hartzen dituztenak. LPAk aldizka berrikusi eta eguneratu behar dira, aurreko jardueretatik eskuratutako esperientzian oinarrituz.