Esnetarako behien ongizateari buruzko zientzia-irizpen berria
EFSAk duela gutxi EBko esnetarako behien ongizateari buruzko zientzia-irizpen bat argitaratu du, eta erkidegoaren legean egiten ari diren berrikuspena babestuko du.
Europako Batzordeak EFSAri agindutako azterlanak hainbat eremu espezifiko jorratu zituen, eta honako hauek izan ziren aurkikuntzak:
- Ostatatze-sistemak: etzalekuetan ukuiluratzeko sistemak dira hedatuenak EBn. Jarraian ohe irekiko sistemak eta ukuiluak daude. Hortaz, azken hamarkadan larreetarako sarbideak behera egin du. Ongizate-maila oso aldakorra da; hala ere, ukuiluetan etengabe dauden behien kasuan ongizateak behera egiten duela agerikoa da, eta hori faktore hauekin lotuta dago: mugitzen ez diren denbora, ukuiluak animalien beharretara egokitzea eta elikaduraren kalitatea.
- Ongizaterako ondorioak
- Lokomozio-nahasmenduak. Ostatatze-sistemen artean, herrena da ongizateari lotutako arazo nagusietako bat.
- Mastitisa. Ukuiluratze-sistemen artean ez zen alderik aurkitu mastitisaren intzidentziari lotuta.
- Mugitzeko eta atseden hartzeko arazoak: Ostatatze-sistemak murrizpen txikienetik handienera sailkatu ziren: urte osoan etzalekuetan mugitu gabe egotea, ohe irekien sistemak eta, azkenik, larreak. Horiek dira mugimendua gutxien murrizten dutenak. Honako gomendio hauek identifikatu ziren:
- Esnetarako behiak ez dira etengabe lotzeko ukuiluetan egon behar, murrizketa jarraitua eta gogorra baita.
- Ondo kudeatutako larreetarako sarbidea izan behar dute.
- Barruan gutxienez behi bakoitzeko 9 m2-ko azalera osoa izan behar dute, atseden hartzeko eremua barne. Gutxieneko zabalera eta luzera gomendatzeaz gain, etzalekuen beste ezaugarri batzuk jasotzen dira.
- Portaera erosoa: Etzalekuetan ukuiluratzean behiaren higienea eta garbiketa egokiagoa da, lotzeko ukuiluekin eta ohe irekiko sistemarekin alderatuta. Lotuta daudenean, ezin dute euren burua garbitu.
- Nahasmendu metabolikoak: Ostatatze motak elikadura-praktiketan eragina izan dezake, eta hori arrisku-faktore bat izan daiteke nahasmendu metabolikoen kasuan. Ukuiluratze-sistemen artean zen alderik aurkitu nahasmendu metabolikoaren intzidentziari lotuta.
- Ustiategien ezaugarriak: Ustiategiko ongizate-maila sailkatzeko erabil daitezkeen 5 ezaugarri ezarri ziren. Ustiategiko ezaugarri horietako bat edo gehiago badaude, ustiategi horretako behien ongizatearen ebaluazioa egitea gomendatzen da. Honako hauek dira ezaugarriak, garrantziaren arabera sailkatuta:
- Behi bat baino gehiago etzaleku bakoitzean.
- Behientzako guztizko espazio mugatua: < 7 m²/behi.
- Etzalekuen tamaina desegokia behien tamainarako.
- Urteko hilkortasun handia ustiategian (hau da, % 8tik gorakoa, premiazko hilketa barne).
- Larreetarako sarbidea urtean 2 hilabete baino gutxiago.
GOMENDIOAK:
- Esnetarako behiak ez dira egon behar etengabe ukuiluratuta. Ukuiluratuz gero, atseden hartzeko edo udako larreetarako sarbidea izan beharko dute.
- Etzalekuak dituzten ukuiluen kasuan, behi bakoitzeko etzaleku bana jarri beharko da. Behin bakoitzarentzako gutxieneko azalera osoa 9 m2/behi izango da.
- Ondo maneiatutako, drainatutako eta itzaleztatutako larreetarako sarbidea izan beharko dute; izan ere, behiek libre ibiltzeko, jarreraz erraz aldatzeko eta eroso etzateko aukera izan beharko dute.
- Atseden hartzeko eremuak lehorrak, bigunak eta deformagarriak izango dira.
- Ukuiluratze libreko sistema guztietan behiek euren burua garbitzeko eskuilak jarriko dira.