Algete-ko Laborategi Zentralak hegazti-gripearen (IAAP) H5N8 birusaren detekzioa egiaztatu du joan den urtarrilaren 3an hildako ahate bian, Palentzian.

MAPAMA-ko Komunikatu baten arabera:

  1. Basa hegaztiengako birusaren aurkikuntzak ez du merkataritzarako murrizketarik ekartzen.
  2. Ez da ikusten Osasun publikorako arriskurik dagoenik.
  3. Beharrezkoa da biosegurtasun-neurriak aplikatzea (MAPAMAren Biosegurtasun-neurrien gaineko Liburuxka)

Europako egoera

2016ko urriaren 28tik 2017ko urtarrilaren 10era, patogenotasun handiko hegazti-gripearen (IAAP) H5N8 birusaren 808 foku jakinarazi dira ofizialki Europan:

  • 363 hegazti basatietan
  • 432 eskortako hegaztietan (ekoitzitakoak)
  • 13 gatibu dauden hegaztietan (zooak…)

Hurrengo taulan ikus daitezke 2017ko urtarrilaren 17rarte MAPA-mak ofizialki jakinarazitako fokuen kopuruak:

Herrialdea Agerraldi kop. hegazti basatietan Agerraldi kop. eskortako hegaztietan Agerraldi kop. gatibu hegaztietan
Alemania 140 27 (2) 5 (1)
Frantzia 3 95 (20) 0
Italia 0 0 1
Holanda 37 9 3
Erresuma Batua 10 (3) 3 (2) 0
Irlanda 1 0 0
Danimarka 35 1 0
Grezia 1 0 0
Austria 3 1 0
Finlandia 8 0 1
Suedia 12 (2) 2 0
Txekiar Errepublika 1 (1) 5 (5) 0
Hungaria 6 (2) 221(2) 2 (2)
Polonia 5 28 (6) 0
Eslovenia 1(1) 0 0
Bulgaria 3 (1) 32 (23) 0
Errumania 6 1 0
Eslovakia 1 (1) 1 1 (1)
Kroazia 4 (1) 1 (1) 0
Serbia 1 3 0
Suitza 84 0 0
Ukraina 1 2 (2) 0
GUZTIRA 363 (12) 432 (63) 13 (4)

Iturria: Nekazaritza eta Arrantza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioa (2017ko urtarrilaren 10eko prentsa-oharra).

Parentesi artean agertzen diren zenbakiek azken astean, 2017ko urtarrilaren 3 tik 10era, jakinarazi diren fokuei egiten diete erreferentzia. Horien artean hauek nabarmendu behar dira: lehenengo fokua Irlandako hegazti basatien artean, Eslovakiako eskortako hegaztien artean eta Italian gatibu dauden hegaztien artean.

Europear Batzordea

Europako Batzordeak IAAPren H5N8ren fokuen egoeraren mapa eguneratu bat argitaratzen du aldian-aldian, honako esteka honetan: EBren mapa.

Europako Batzordearen arabera, egungo H5N8 birusak lotura dauka 2014. eta 2015. urteetan eskortako hegaztien artean hainbat agerraldi sorrarazi zituen IAAPren H5N8 birusarekin. Alabaina, zenbait aldaketa genetiko detektatu dira, eta horiek ikusi ahal izan dira, halaber, Errusian, Mongoliarekin mugan, hegazti basatiek zituzten birusetan (2016ko ekainean).

Laborategiko azterketek aurrera jarraitzen dute Europar Batasuneko erreferentziako laborategian (Central Veterinary Laboratory New Haw, Weybridge, Erresuma Batua); dena den, laborategiak berak aurreratu du birus isolatu hori hegaztiena dela nagusiki, eta ez daukala afinitaterik gizakientzat.

EFSA, Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritza, irizpen zientifiko zehatz bat lantzen ari da, eta laster argitaratzea aurreikusten du.

Fokuen jatorria eta kronologia

2016ko urriaren 28an, Hungariak jakinarazi zuen IAAPren H5N8 birusa detektatu zuela laku batean hilda agertutako hegazti basati batean (beltxarga arrunta).

Ordutik, birusa Europako hainbat herrialdetako hegazti basatietan detektatu da. Infektatutako hegazti basati gehienak ahate migratzaileen espezieak dira, eta itsaso nahiz lakuen ertzetan hilda agertzen dira.

2016ko azaroaren 4an, Hungariak jakinarazi zuen IAAPren H5N8 birusaren lehen agerraldia eskortako hegaztien artean; hain zuzen ere, Tótkomlós herrian izan zen, Békés konderrian. Ondoren, agerraldi gehiago egon ziren ustiategi asko dauden eremu bateko zenbait ahate- eta antzara-ustiategitan.

Ordutik aurrera, IAAPren H5N8 birusaren agerraldiak egon dira hainbat herrialdetan, bai eskortako hegaztietan bai gatibu dauden hegaztietan: Alemania, Finlandia, Frantzia, Holanda, Polonia, Erresuma Batua, Danimarka, Finlandia, Austria, Suedia, Bulgaria, Errumania, Kroazia, Grezia, Serbia, Suitza, Irlanda, Eslovakia eta Italia.

Europan hartutako neurriak

Kaltetutako estatu kideetako albaitaritza-agintaritzek berehalakoan hartu dituzte indarreko araudiak ezartzen dituen kontrol-neurriak: 2005/94/CE Zuzentaraua (EK), Kontseiluarena; neurri hauek ezartzen ditu:

  • Kaltetutako hegaztiak hiltzea.
  • Babes- eta zaintza-guneak ezartzea kaltetutako ustiategien inguruan, birusa beste hegazti-ustiategi batzuetara zabal dadila saihesteko.

Frantziako egoera

2016ko abenduaren hasieratik, IAAPren H5N8 birusaren 89 agerraldi jakinarazi dira Frantziako abeltegietan, batez ere hego-mendebaldean.

Frantziako agintariek 2017ko urtarrilaren 4an egindako jakinarazpen ofizialaren arabera, osasun-egoera bilakaera desberdina izaten ari da hainbat eremutan: mugatutako zenbait eremu egonkortzen ari dira (bereziki Tarn, Aveyron eta Lot-et-Garona departamenduetan); alabaina, berrikiago baieztatutako agerraldiak barne hartzen dituen eremu bat ez dago egonkortuta oraindik. Eremu horretan sartzen dira Gers, Landak eta Pirinioak departamentuetako zati batzuk.

Hartutako neurriak

Frantziako Nekazaritza Ministerioa eta Osasun Politiken Kontseilua bildu egin dira, eta egoera kontrolatzeko zenbait neurri estrategiko ezarri dituzte; besteak beste: eremu jakin batean aire zabalean hazten diren hegazti palmipedoak (ahateak eta antzarak) hiltzea. Eremu horretan sartzen dira Gers, Landak eta Pirinio Garaiak departamentuetako zati batzuk.

Neurri hori Europako araudian ezarritakoen osagarri da, eta helburu gisa du hegazti asko dauden eremuak babestea (Chalosse barne) eta gaixotasunak aurrera egin dezala saihestea.

Hegaztiak hil ondoren, instalazioak eta parkeak desinfektatu beharko dira, eta ondoren animaliekin birpopulatu, baldintza zehatz batzuei jarraituz.

Garrantzitsua da nabarmentzea neurri horiek ez dietela oilasko- eta oilo-ustiategiei eragiten, eta, palmipedoen artean, ezta biosegurtasun-eskakizun jakin batzuk betetzen dituzten eta animalia bizirik saltzen ez duten ustiategiei ere.

Animaliak hiltzeko lanak urtarrilaren 5ean hasi eta urtarrilaren 20an amaituko dira, eta Estatuak finantzatuko ditu. Horrez gain, ekoizpena eteteak dakartzan galerak konpentsatu egingo dira, egoera egonkortzen denean adostuko diren baldintzetan.

Badago arriskurik gizakiontzat?

ECDCk (Gaixotasunak Prebenitzeko eta Kontrolatzeko Europako Zentroa) egindako eta azaroaren 18an argitaratutako arrisku-ebaluazioaren arabera, IAAP (H5N8) birus zoonotikoa jendeari transmititzeko arriskua oso txikia da.

Gaur arte, ez da birus horrekin infektatuko gizakiren baten kasurik jakinarazi mundu osoan.

Berriki analizatu diren zenbait H5N8 birusen genomaren sekuentzia osoek erakutsi dute, oraingoz, hegazti-birus horiek ez daukatela afinitate espezifikorik gizakientzat. Dena den, HA geneak H5N1 birusetatik eboluzionatu du; horrenbestez, gaixo dauden hegaztiekin kontaktuan dauden pertsonek infektatzeko arriskua izan dezakete.

Arrisku zoonotiko hori dela eta, kaltetutako herrialdeetan zenbait neurri aplikatzen ari dira:

1. Hegaztiengan gaixotasuna kontrolatzeko kontingentzia-planak ezartzea.
2. Norbera babesteko ekipoak ematea hegaztiekin kontaktuan egoten diren pertsonei, arnasketa-ekipoak barne.
3. Kaltetutako ustiategietan egoten diren pertsonak edo infektatutako hegazti basatiekin kontaktu zuzena dutenak monitorizatzea hamar egunez, birusarekin zerikusia izan dezaketen sintomak identifikatzeko.