EFSAk irizpen zientifiko bat argitaratu berri du. Bertan, 2022an Europa mailan ezarritako zaintza-programak ebaluatzen dira.

Dokumentuak EBko kide diren herrialdeetako PHHG eskortako hegaztien eta hegazti basatien zaintza aktiboko eta pasiboko programen emaitzak biltzen ditu. Txostenean nabarmentzen denez, zaintza-esparru berrian, aldaketa nagusia da Antseriformeen espezieko ahate, antzara eta eskortako hegaztientzako inkesta birologikoak sartzea ehiza- edo galeper-hornidurarako.

Egindako zaintza-jarduera guztiak arriskuaren ebaluazioan oinarritzen dira, eta, beraz, oso heterogeneoak dira herrialdeen arabera. Hala ere, hiru zaintza-estrategia nagusi sailka daitezke: azterketa serologikoetan oinarrituta (adibidez: Herbehereak, Errumania, Belgika, Alemania, Polonia, Hungaria, Irlanda, Bulgaria, Austria, Kroazia, Eslovenia, Grezia, Suitza, Zipre, Letonia, Lituania, Islandia eta Malta), inkesta birologikoetatik abiatuta (Estonia eta Erresuma Batua (Ipar Irlanda) eta, azkenik, ia Frantziaren kasuan bezala, eremu mugatuak altxatzearekin lotutako zaintza-datu analitikoak bakarrik erabili zirela, eremu horiek arrisku handieneko lurraldearen zatietan baitzeuden, eskortako  hegaztien dentsitate handienarekin.

ONDORIO NAGUSIAK, ERAGINDAKO ESPEZIEEN ARABERA

Eskortako  hegaztiak

2022an, PHHG A (H5) eskortako hegaztien 74 ustiategi positibo detektatu ziren etengabe urtean zehar. Espezie-kategorien araberako proba serologikoen emaitzak aurreko urteetakoen antzekoak izan ziren 2022an, ahate ugaltzaileen ustiategi positiborik detektatu ez bazen ere.

Laginketaren hileko estrategiak heterogeneoegiak dira edozein emaitza Europan 2020ko urritik gertatzen ari den PHHG A (H5Nx) epidemia handiarekin erlazionatzeko. Hala ere, lagin birologikoen arabera, ustiategi gehienak positiboak izan ziren PHHG A-rako (H5N1), agerraldi erregistratu baitziren 2020-2021 eta 2021-2022 denboraldi epidemikoetan eskortako hegaztietan, hurrenez hurren. Agerraldiak batez ere detekzio goiztiarreko zaintzaren bidez identifikatu ziren.

A (H5/H7) birusak zirkulatzeko arrisku handiena uretako hegaztietan dago (ehizako hegaztiak, antzarak eta ahate ugaltzaileak), eta gallinazeoek (oilaskoak eta indioilarrak bereziki), laginketa-jarduera handiagoa izan arren, positibotasun-tasa txikia izan zuten oro har.

Traspatio-establezimenduak eta oilo errule konbentzionalak izan ziren aztertutako hegazti kopuru handiena. Kategoria bakoitzean, A (H5) motako bi ustiategi seropositibo baino ez ziren identifikatu.

Hegazti basatietan

Zaintza pasiboaren bidez aztertutako hegazti basatien kopurua azken 3 urteetan baino dezente handiagoa izan zen. Guztira 4.374 hegazti aurkitu ziren hilda eta zaintza pasiboko programen bidez laginduta.

Zaintza aktiboko jardueren esparruan lagindutako 10.044 hegazti basati jakinarazi ziren, eta 2022an % 16 gehiago izan ziren.

Laginketa eta emaitza positiboak orekatu egin ziren urtean zehar, baina 2022ko udan  gorakada bat izan zen baieztapenen kopuruan, eta horrek agerian uzten du A (H5N1) birusen epidemiologian izandako aldaketa.

2022an Europa osoan kolonietan ugaltzen ziren itsas hegazti basatietan jakinarazitako hilkortasun masiboko kasu ugariak Italian 2020-2021 neguan gertatutakoarekin bat etorri ziren; izan ere, PHHG A (H5) birusaren prebalentzia handia ikusi zen eremu geografikoetan ehiza-hegaztietan, baina ez zen hegazti hilik detektatu.

Espezie horietan bereizitako A  (H5N1 2.3.4.4b kladoa) birusak, nagusiki, kaioei egokitutako A (H13) gripearen azpimota baten berrantolaketa ziren, eta Europan dabiltzan genotipo anitzen adibide bat da. Azpimota hori Erresuma Batuko kostaldeko uhartean 2021eko udan gertatutako heriotza-tasa masiboarekin ere lotuta egon daiteke. Horrenbestez, 2022an, hainbat elementuk adierazten dute 2.3.4.4b kladoko A (H5N1) birusen eta zenbait espezieren arteko interakzio-aldaketa bat gertatu dela, birus-azpimotak mantentzen baitira batzuetan, eta hilkortasun masiboa beste batzuetan.

Ondorengo mapetan ikus daiteke hegaztien gripea birusarekiko eta PHHG birusarekiko seropositiboak diren hegazti basati guztien laginketa-dentsitatea eta banaketa geografikoa:

Annual report on surveillance for avian influenza in poultry and wild birds in Member States of the European Union in 2022