Hegazti gripearen Mikrositea

1. Hegaztien gripeari buruzko informazioa

2. Egoera epidemiologikoa

3. Hegazti-gripearen arriskua saihesteko prebentzio-neurriak hegaztiengan

4. IAAP zoonotikoaren arriskuaren ebaluazioa pertsonengan

5. Zer egin susmoa izanez gero?

6. Azken berriak

1. Hegaztien gripeari buruzko informazioa

Hegazti-influentza (IA) oso infekzio kutsakorra eta oso aldakorra da, eta hegazti guztiei eragiten die, batez ere etxeko hegaztiei.

Hegazti basati migratzaileek (uretakoak) gordailu natural gisa jarduten dute, eta beren migrazio-bideetan zehar zabaltzen dute gaixotasuna, etxaldekoekin eta zeharkakoekin kontaktu zuzena izanez, baserri batetik bestera.

Andui larriena Hegaztien Influenza Patogeno Handia edo IAAP da. H5 eta H7 azpimotek eragiten dute, eta hilkortasun handia eragiten dute etxeko hegaztietan, eta, batzuetan, ugaztunei eragin diezaiekete, baita gizakiei ere. IAAP birus horiek erresistentzia handia dute ingurumenean.
Nahitaez Adierazi beharreko animalia-gaixotasuna da, pertsonei eragin baitiezaieke.

Prebentzioa da biosegurtasun-neurriak zorroztea (etxeko hegaztiek migratzaileekin kontakturik izan ez dezaten saihestea), batez ere udazkenean eta neguan, hegazti migratzaileen pasabidearekin bat datozen urtaroak baitira.
Gaixotasunaren kontrola, baieztatzen denean, eragindako hegaztiak hiltzean datza, eta txertaketa prebentziozko kontrol-neurritzat edo neurri osagarritzat har daiteke agerraldi batean.

Hegazti gripearen fitxa- Elika

2. Egoera epidemiologikoa

2021eko urritik, Europa orain arte erregistratu den hegazti-gripearen epidemia garrantzitsuena bizitzen ari da.

Gaur egun, Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA) eta Gaixotasunak Prebenitzeko eta Kontrolatzeko Europako Zentroak (ECDC) batera egindako txosten baten arabera:
  • Hegaztietan: hegazti migratzaileen IAAPen detekzioak atzeratu egiten dira, udazken bero batekin lotuta, eta kimuak ugaritu egiten dira denboraldiak aurrera egin ahala.
  • Ugaztunetan:
    • Haragijale basatiak eta etxekoak dira, oraindik ere, ugaztun kaltetuenak: Egiaztatu da fokuak daudela larru-haztegietan (bisoi amerikarra, azeri gorriak eta artikoak, eta mapatxe arruntak), eta sarrera-iturri ohikoenak kaio basatiak dira.
    • Itsas ugaztunak: hilkortasun handiko birusaren hedapen handia lehoien eta itsas elefanteen hazkuntza-kolonietan Hego Amerikan eta Antartikan.
  • Pertsonengan: Arrisku txikia populazio orokorrarentzat, arrisku txikitik ertainerako arriskua langileentzat eta kutsatuta egon daitezkeen hegazti eta ugaztunekin kontaktuan dauden beste pertsona batzuentzat.

Birusak ez ohiko moduan iraun zuen basa-hegaztietan 2022an, eta baliteke 2023an ere gertatzea, bereziki eta modu jarraituan eta masiboan, Ipar Atlantikoko kostaldeko itsas hegaztien hazkuntza-koloniak (Alemania, Frantzia, Herbehereak eta Erresuma Batua), eta hilkortasun handia eragitea populazio horietan. Gertaera hori joan den udan egiaztatu ahal izan zen EAEko kostaldean ere.

2022an gaixotasunaren endemikotasunerako joera bat identifikatu ahal izan zen, IAAP kasuen baieztapena mantenduz orain arte detektatzeko arrisku txikikoak izaten ziren urteko garaietan, hala nola udaldian (isiltasun epidemiologikoa udan).

Kasuen kopuruari eta bilakaerari buruzko informazio zehatza aurki daiteke EFSAk argitaratutako hurrengo panel interaktibo berrian.

EFSAk Bird Flu Radar garatu du, Europa osoko espazio-denbora unitate bakoitzeko basa hegaztien populazioan IAAP agerraldien probabilitatea kalkulatzeko. Espazio- eta denbora-arriskuak ebaluatzeko eredua denbora errealean eguneratzen da orain, eta astelehen goizero Europako basa hegaztietan jakinarazitako IAAPen azken agerraldietan (H5 eta H7) oinarritutako emaitza berriak erakusten dira.

RASVEren plataforma publikoan (MAPAko Albaitaritzako Osasun Alerten Erregistroa), nahitaez aitortu beharreko animalien gaixotasunen kasu baieztatuak kontsulta daitezke.

Istituto Zooprofilattico Sperimentale delle Venezie (IZSVe), IAko esleitutako Europako erreferentziako laborategia (EURL) da. Bere webgunean IAren Europako agerraldiei buruzko informazio eguneratua eta xehetasunez aurki daiteke:

OMSAk bere webgunean argitaratzen ditu nahitaez adierazi beharreko gaixotasunen fokuak, bere plataformaren bidez: OIE-WAHIS, informazio zoosanitarioko munduko sistema eguneratua:

3. Hegazti-gripearen arriskua saihesteko prebentzio-neurriak hegaztiengan

Abuztuaren 5eko APA/782/2022 Aginduak aldatu egiten du uztailaren 27ko APA/2442/2006 Agindua,hegazti-gripearekin lotutako babes-neurri espezifikoak ezartzen ditu: prebentzio, jarraipen eta kontrol-neurriak arautzen dituena eta agindu horien eranskinetan identifikatutako arrisku bereziko eta zaintza bereziko eremuetan zenbait biosegurtasun-neurri ezartzen dituena. Zehazki, zenbait neurri espezifiko hartzea aurreikusten da:

  • Biosegurtasuna indartzea eta etxeko hegaztien eta hegazti basati migratzaileen (anseriformeak) arteko zuzeneko eta zeharkako kontaktua saihestea
  • Zaintza pasiboa indartzea, bai hegazti-ustiategietan, bai basa-hegaztietan
  • Eranskinetan jasotako udalerrietan kokatutako hegazti-ustiategien datuak eguneratzea
  • Osasun-kontrolak eta aldizkako analisiak egitea, arriskuaren ebaluazioaren arabera
  • Etxeko hegaztiak animalien kontzentrazio-zentroetan egotea debekatzea.

EAEko egungo egoera epidemiologikoa dela eta, abenduaren 16an Ekonomiaren Garapen, Iraunkortasun eta Ingurumen sailburuaren agindu bat argitaratu zen EHAAn, Euskadin hegazti-gripearen aurkako prebentzio-neurriak ezartzen dituena. Neurri horien helburua da hegazti-ustiategien zaintza indartzea eta biosegurtasuna areagotzea. Era berean, azken hilabeteetan ez da baimendu hegaztiak azoketan, merkatuetan, erakustaldietan eta abeltzaintza-lehiaketetan egotea.

Txertaketa EBn:

Txertaketa, IAAP zabaltzea saihesteko prebentzio-modu gisa, EFSAk tratatu du IAAPi buruzko azken irizpen zientifikoan. Bertan, EFSAk nabarmentzen du IAAPen aurkako txertaketa prebentiboko estrategia, aldez aurretik ezarritako zaintza, biosegurtasun eta diagnostiko goiztiarreko neurriekin batera, gaixotasun horren hedapena prebenitzeko eta kontrolatzeko modurik egokiena dela.

Hegazti-haztegietan dentsitate handia duten eremuak direnez IAAPen zabalkunderik handiena izan dezaketenak, EFSAk honako gomendio hauek egin ditu:

  • Txertaketa prebentiboa da egokiena agerraldien kopurua eta epidemiaren iraupena murrizteko.
  • Agerraldien kasuan, gomendagarria da larrialdiko babes-txertoa jartzea fokuaren inguruan 3 km-ko erradioan.
  • Xede-populazioak etxeko hegaztiak izan behar du, dentsitate handiko eremuetan.
  • Txertoaren eraginkortasuna txertaketa-estrategia guztietarako monitorizatu behar da.
  • Txertaketak osatu egin behar du eta ez ditu ordeztu behar beste prebentzio- eta kontrol-neurri batzuk, hala nola hegaztien infekzioak zaintzea, detekzio goiztiarra eta biosegurtasuna, eta gaixotasunak kontrolatzeko ikuspegi integratu baten zati gisa gomendatzen da.

Hegazti-ustiategietako langileei zuzendutako triptiko honek biosegurtasuna indartzeko ezarri beharreko neurriak jasotzen ditu:

Esteka honetan dago eskuragarri 2022ko urriaren 25ean Berrizen egin zen HEGAZTI-USTIATEGIETAKO BIOSEGURTASUN PRESTAKUNTZA JARDUNALDIA:

Jarraian, OCVren infografia bat kontsulta daiteke (gazteleraz), hegaztien gripea zaintzeko eta kontrolatzeko jarduera ofizialak islatzen dituen eskema bat:

4. IAAP zoonotikoaren arriskuaren ebaluazioa pertsonengan

Gaixotasunak Prebenitzeko eta Kontrolatzeko Europako Zentroak (ECDC) influenza zoonotikoa duten pertsonei transmititzeko arriskua ebaluatu du azken argitalpenean, eta ondorioztatu du Europako biztanleentzat, oro har, infekzio-arriskua txikia dela, bai eta profesionalki arrisku txikia eta ertaina duten pertsonentzat ere, ziurgabetasun-maila handiarekin, hegazti-populazioen artean zirkulatzen ari den hegazti-gripearen birus asko dagoelako. Hala ere, kutsatutako etxeko hegaztien produktuen eraginpean egoteagatik gizakien artean kutsatzeko arriskua hutsaren hurrengoa da.

Estatuan, Osasun Ministerioak ARRISKUAREN EBALUAZIO AZKARRA egin du, Espainian hegazti-gripea A motakoa (H5N1) lehen aldiz detektatu delako gizakietan, hegazti-gripearen agerraldi berri bat izan duen hegazti-ustiategi bateko langile baten, IAAP H5N1en lehen kasua baieztatu ondoren. Kasua sintomarik gabe mantendu zen, eta ez zen harremanetan zeuden pertsonekin transmititu. Horrek ez du esan nahi osasun-agintariek gomendatutako lan-arriskuen inguruko beharrezko neurriak hartu behar ez direnik. Hona hemen azpimarragarrienak:

  • Gaixotasunaren edozein susmo lehenbailehen jakinaraztea osasun-agintariei.
  • Kutsatuta egon daitezkeen hegaztiekiko esposizioa minimizatzea.
  • Biosegurtasun-neurriak indartzea, bereziki hegazti-ustiategietan basa-hegaztiekin kontaktua saihesteko.
  • Hegaztiekin kontaktuan dauden pertsonei arriskua eta babes-neurri egokiak ezagutzen dituztela gomendatzea, animaliekin kontaktuan daudenean.
  • Kutsatutako animalien eraginpean egoteko arriskua duten talde okupazionalei sasoiko gripea txertatzeko gomendioa indartzea.
  • Ustiategietako fokuetan eta birusak kutsatutako animalien eraginpean dauden pertsonentzat jarduteko protokoloak jarraitzea.

Orain arte, bi kasu baino ez dira detektatu mundu mailan, bata sintomarik gabekoa eta bestea oso sintomatologia arinekoa.

3. Zer egin susmoa izanez gero?

Beharrezkoa da gogoraraztea, IAren susmoren bat izanez gero, berehala eta nahitaez jakinarazi behar zaiola agintari eskudunari. Gure kasuan, EAEn, foru-aldundietako abeltzaintza-zerbitzuak dira:
  • ARABA: Probintzia plaza, z/g. 01001 Vitoria-Gasteiz. Tel.: 945 18 18 18
  • BIZKAIA: Agirre Lehendakariaren etorbidea 9. 48014 Bilbo. Tel.: 944 066 828
  • GIPUZKOA: Gipuzkoa plaza z/g. 20004 Donostia-San Sebastián. Tel.: 943 11 29 87

Jarraian, hegazti-gripearen susmoa izanez gero, hegazti-ustiategietako arduradunentzako eta albaitarientzako jarduera-gida kontsulta daiteke:

HEGAZTI-GRIPEAREN BIRUSAREN AURREAN ERAGINKORTASUNA FROGATU DUTEN ETA NEKAZARITZA, ARRANTZA ETA ELIKADURA MINISTERIOAN ERREGISTRATUTAKO PRODUKTU DESINFEKTATZAILEEN ZERRENDA

Ehiztarientzat egindako Informazio-kartela, gaixotasun hori prebenitzeko neurriei buruz ohartarazteko:

5. Azken berriak

Jarraian, estatu mailako 2021/2022 denboraldiko azken jakinarazpenak aurkituko dituzu:

RSS Azkenengo jakinarazpenak Estatu mailan

Jarraian, MAPAk estatu mailako agerraldiei buruz argitaratutako informazio-oharrak aurkituko dituzu:

RSS Azkenengo jakinarazpenak Estatu mailan

Hona hemen gaixotasunak Europan bizi duen egoerari buruzko azken nobedadeak:

Hegazti-gripearen eta beste gaixotasun larri batzuen aurkako txertaketari buruzko araudi berria
2 martxoa, 2023

Eguneratze data: 2023/03/02

EFSAren txostena hegazti basatietan PHHG birusa zaintzeaz
13 urtarrila, 2023

Eguneratze data: 2023/01/13

Hegazti-gripea: prebentziorako neurri berriak Euskadin
16 abendua, 2022

Eguneratze data: 2023/01/16

Hegazti-gripea prebenitzeko neurri berriak Araban
18 azaroa, 2022

Eguneratze data: 2022/12/01

 

Eguneratze data: